Risicoleiderschap

Risicoleiderschap verwijst naar de manier waarop leiders risico’s en onzekerheden actief verbinden met strategie, cultuur en besluitvorming. Het gaat niet alleen om het beheersen van bedreigingen, maar juist om het verantwoord omgaan met onzekerheid.
Een risicoleider stimuleert een cultuur waarin fouten bespreekbaar zijn, risico’s worden afgewogen in functie van waardecreatie, en de organisatie leert van wat misgaat én wat goed gaat.

Achtergrond en ontwikkeling

Het begrip is de afgelopen jaren opgekomen binnen de literatuur over enterprise risk management (ERM), veiligheidscultuur en leiderschap. Volgens Fourie (2022) bestaat er nog geen uniforme definitie, maar de gemene deler is dat leiders risico’s expliciet moeten meenemen in hun strategische keuzes. Young en Hoang (2024) leggen het accent op de publieke sector en zien risicoleiderschap als de motor achter een organisatiebrede risicocultuur die ERM mogelijk maakt.

Zoekt u verdieping op dit onderwerp? Bekijk ons opleidingsaanbod!

Utrecht Business School is de business school voor management executives en business leaders in Nederland. Wij leiden onze deelnemers op tot zwaardere professionals en bereiden ze, middels post-initieel onderwijs en certificering, voor op een volgende carrièrestap. Lees meer →

Andere auteurs, zoals Weick en Sutcliffe (2015) en Hollnagel (2018), verbinden risicoleiderschap aan veerkrachtig organiseren (resilience): het vermogen om te anticiperen, te reageren en te leren van onverwachte situaties.

Kernprincipes van risicoleiderschap

1. Strategische integratie
   Risico’s maken expliciet deel uit van doelen, strategie en prestatiemeting. De leider definieert duidelijke grenzen (risk appetite) en koppelt deze aan besluitvorming.

2. Cultuur en gedrag
   Een risicoleider creëert een omgeving waarin medewerkers open praten over fouten en onzekerheden. Psychologische veiligheid en transparantie zijn hierbij cruciaal.

3. Leren en veerkracht
   In plaats van incidenten enkel te voorkomen, ligt de nadruk op leren van afwijkingen en het versterken van aanpassingsvermogen.

4. Evenwicht tussen beheersing en innovatie
   Risicoleiderschap vraagt om een voortdurende afweging tussen risicovermijding en het benutten van kansen.

LITERATUUR

1. Fourie, W. (2022). Leadership and risk: A review of the literature.

2. Young, M., & Hoang, T. (2024). The Role of Risk Leadership in Defining ERM Readiness in Government.

3. Weick, K., & Sutcliffe, K. (2015). Managing the Unexpected.

4. Hollnagel, E. (2018). Safety-II in Practice.

5. COSO (2017). Enterprise Risk Management—Integrating with Strategy and Performance.

6. ISO (2018). Risk Management—Guidelines.

Winstgevendheid verhogen en uw bedrijf in waarde laten toenemen?

UBS Business Value Creation Services ondersteunt organisaties bij het verhogen van winst- en bedrijfswaarde. Ons team focust zich hierbij op domeinen die de grootste impact hebben op het bedrijfsresultaat. Lees meer →