Reflective practitioner

De term “reflective practitioner” is geïntroduceerd door Donald Schön, een prominente onderwijswetenschapper en filosoof, in zijn boeken “The Reflective Practitioner” (1983) en “Educating the Reflective Practitioner” (1987). Het concept van de reflective practitioner benadrukt het belang van reflectie in het leren en verbeteren van professionele praktijken. Hier zijn enkele van de belangrijkste kenmerken van de reflective practitioner, volgens Schön:

1. Reflectie-in-actie: Reflectieve beoefenaars zijn in staat om te reflecteren tijdens hun acties en terwijl ze zich bezighouden met complexe situaties. In plaats van simpelweg routinematig te handelen, stoppen ze om na te denken over wat ze doen, waarom ze het doen en welke alternatieven er zijn.

2. Probleemoplossend vermogen: Reflectieve beoefenaars zijn bedreven in het oplossen van problemen en het omgaan met onverwachte situaties. Ze kunnen snel reageren en zich aanpassen aan nieuwe omstandigheden door hun reflectieve vaardigheden.

3. Kennis in de praktijk: Reflectieve beoefenaars waarderen de kennis die voortkomt uit hun ervaringen in de praktijk. Ze begrijpen dat niet alle waardevolle kennis uit formele theorieën en modellen komt, maar dat de ervaring en observatie van de werkelijke situatie ook waardevolle inzichten kunnen bieden.

4. Dubbelzinnigheid en onzekerheid verdragen: Reflectieve beoefenaars voelen zich comfortabel in het omgaan met ambiguïteit, onzekerheid en complexiteit in hun werk. Ze zijn bereid om met onvoorspelbare situaties om te gaan en zoeken naar creatieve oplossingen.

5. Kritische zelfevaluatie: Reflectieve beoefenaars zijn eerlijk en kritisch over hun eigen prestaties. Ze zijn bereid om hun sterke en zwakke punten te erkennen en zijn open voor voortdurende zelfverbetering.

6. Praktijkgerichte kenniscreatie: Reflectieve beoefenaars ontwikkelen voortdurend hun kennis en vaardigheden door middel van de interactie tussen theorie en praktijk. Ze passen geleerde concepten toe in echte situaties en creëren zo nieuwe kennis die specifiek is voor hun praktijkcontext.

7. Dialoog en leren in gemeenschappen: Reflectieve beoefenaars waarborgen het belang van leren in een gemeenschap van collega’s. Ze stimuleren en nemen deel aan dialoog en uitwisseling van ideeën om gezamenlijk te leren en de praktijk te verbeteren.

Over het algemeen beschouwt Schön reflectie als een cruciale vaardigheid voor professionals om hun praktijken te ontwikkelen en te innoveren, en om beter voorbereid te zijn op complexe en onvoorspelbare situaties in hun werkgebied.

LITERATUUR
Schön, D. (1991).The Reflective Practitioner: How Professionals Think in Action. Routledge