Tussen landen en mensen bestaan forse cultuurverschillen. Deze verschillen hebben invloed op de manier van zaken doen tussen mensen uit verschillende landen. Zo heeft elke cultuur eigen normen, waarden en gedragsregels. Naast verschillen op aspecten als demografie, economie, technologie, ecologie en politiek/juridisch zijn er de cultuurverschillen die invloed hebben op het zaken doen en omgaan met mensen uit andere landen. In het kader van internationale bedrijfskunde en handel is dit aspect uitermate belangrijk om succesvol zaken te kunnen doen. Het model van Hofstede onderscheid vijf dimensies waarop cultuurverschillen bestaan. Door het model van het eigen land te vergelijken met die van een land waar een onderneming zaken wil doen, kan in kaart gebracht worden op welke culture aspecten gelet moet worden.
Toepassing
De vijf cultuurdimensies zijn: machtsafstand, individualisme versus collectivisme, masculiene versus feminiene, onzekerheidsvermijding en tijdsoriëntatie. Hieronder worden de vijf dimensies beschreven en de stappen die ondernemingen kunnen nemen om de cultuurverschillen te overbruggen.
- Machtsafstand: heeft betrekking op de verschillen tussen mensen wat betreft macht en status wat geaccepteerd wordt door de samenleving. Het gaat hier om hiërarchische verschillen in organisaties en dat er ongelijkheid bestaat tussen autoriteit. Een hoge score op deze dimensie weerspiegelt een grote machtafstand. Dit komt vooral voor in niet-Europese landen. Europese landen worden gekenmerkt door een lage score op de machtsafstand, inhoudende dat er weinig verschillen in autoriteit bestaan en dat dit geaccepteerd wordt door de samenleving.
- Individualisme versus collectivisme: in een individualistische samenleving zijn mensen gericht op het onderhouden van het individu en de naaste familie. Individualistische samenleving zijn gericht op zelfontplooiing en zelfredzaamheid. In een collectivistische samenleving voelen mensen zich verantwoordelijk voor de samenleving en groepen mensen. Het groepsbelang staat hierbij boven het eigen belang. Individualistische samenlevingen zijn vooral terug te vinden in landen als Nederland, Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk. Collectivistische samenleving zijn terug te vinden in bijvoorbeeld zuid Europa en Azië.
- Masculiene versus feminiene: is er op gericht om aan te duiden of een cultuur een waardepatroon hanteert die vooral op mannelijke of vrouwelijke waarden is gericht. In een mannelijke cultuur staan aspecten centraal als competitie, succes, zelfontplooiing, presteren en assertiviteit. In een vrouwelijke cultuur zijn aspecten als samenwerking, bescheidenheid en zorg belangrijk. Het draait in een vrouwelijke cultuur om de kwaliteit van het leven en niet om de beste te willen zijn. Nederland wordt gekenmerkt als een vrouwelijke cultuur, maar bijvoorbeeld de Verenigde Staten wordt gekenmerkt door een sterke mannelijke cultuur.
- Onzekerheidsvermijding: deze dimensie heeft betrekking op hanteren van structuur en regels in een land. Landen die hoog scoren op deze dimensie hanteren veel regels en structuur om niets aan onzekerheid over te laten. Gestructureerde culturen zijn te herkennen in landen in zuid Europa en niet gestructureerde culturen zijn te herkennen in landen als Noorwegen en Zweden. Landen met weinig structuur en regels zijn flexibeler en minder conservatief. Deze landen komen doorgaans met nieuwe initiatieven en verbeteringen.
- Tijdsoriëntatie: binnen deze dimensie draait het om het denken op de korte of lange termijn. Culturen die op de korte termijn denken leven meer van dag tot dag. De culturen denken conventioneel, traditioneel en conservatief. Culturen die op de lange termijn denken hebben een meer toekomstgerichte focus, een proactieve en postconventionele kijk. Zuid Europese en Aziatische landen zijn voorbeelden van landen die korte termijn denken. Noord Europese landen zijn voorbeelden van landen die meer op de lange termijn denken.
Om de cultuurverschillen goed te kunnen overbruggen zullen de volgende stappen doorlopen moeten worden:
- Wat zijn de kenmerken van de eigen cultuur?
- Wat zijn de kenmerken van de cultuur van een land waar een onderneming zaken wil doen?
- Hoe zijn de culture verschillen te overbruggen om succesvol zaken te kunnen doen, of wel waar dient een organisatie rekening mee te houden?
Aandachtsgebieden
Door een beter inzicht te vergaren in culture verschillen tussen landen kunnen er betere beslissingen genomen worden en kunnen ondernemingen beter zaken doen. Naast culture verschillen zijn er ook verschillen tussen landen als het gaat om de demografische, economische, technologische, ecologische en politiek/juridische aspecten. Hier gaat het model niet op in, maar zijn wel zeer bepalend voor de beslissing wel of niet zaken te doen in een land. Daarnaast gaat het model er vanuit dat er één cultuur dominant is in een land, werwijl in veel landen een multiculturele samenleving is en derhalve waar geen eenduidige cultuur valt te typeren.
LITERATUUR
Hofstede, G. & Hofstede, G.J. (2005). Allemaal andersdenkenden, omgaan met cultuurverschillen. Amsterdam: Uitgeverij Contact.
