Het INK-model is een managementmodel welke bedoeld is ter zelfevaluatie van een organisatie. Het doel van het model is een kwaliteitssysteem voor een onderneming te creëren, zodat de onderneming in staat is te excelleren op het elk gebied en daarmee zich kan onderscheiden van concurrenten. Het model is opgebouwd uit negen aandachtsgebieden, vijf organisatiegebieden, vier resultaatgebieden en het aandachtsgebied ‘verbeteren en vernieuwen’.
Toepassing
In de organisatiegebieden wordt feitelijk beschreven hoe een organisatie is ingericht. Tevens wordt er informatie aangeleverd waarin een organisatie zich op zou kunnen focussen om zich substantieel te verbeteren. In de resultaatgebieden worden vervolgens de strategische doelstellingen, ofwel kritische succesfactoren, omgezet in KPI’s (Key Performance Indicators) alsook wordt gekeken naar wat er feitelijk is bewerkstelligd. Voor wat betreft het aandachtsgebied ‘vernieuwen en verbeteren’, staat centraal in hoeverre een organisatie lering trekt uit ervaringen en prestaties c.q resultaten en deze doorvertaald naar verbeteringen op organisatiegebieden. Cruciaal binnen het INK-model is de samenhang van de organisatiegebieden. Deze zijn onderstaand beknopt weergegeven.
1.Leiderschap
Bij het leiderschap gaat het om de manier waarop er leiding wordt gegeven binnen de organisatie. Hiertoe zal allereerst de unieke kracht van een organisatie moeten worden gedefinieerd in de vorm van een missie en visie. Daarnaast staat hierbij centraal dat leiderschap niet alleen vanuit de top wordt gestructureerd, maar organisatiebreed.
2.Strategie & Beleid
Bij strategie en beleid gaat het om de wijze waarop de organisatie haar missie en visie vertaald naar de gewenste resultaten. Op basis van de interne en externe oriëntatie wordt de strategie geformuleerd. Dit vormt de grondslag voor de communicatie, zowel intern als extern, alsook wat concreet de doelstellingen zijn wat betreft het beleid, de planning en de daaraan verbonden budgetten.
3.Management van medewerkers
Om de strategie te verwezenlijken hebben medewerkers een cruciale rol in de organisatie. Bij dit element gaat het erom dat medewerkers in staat worden gesteld werkzaamheden goed uit te voeren. Belangrijk hierbij is dat medewerkers worden geïnspireerd, in staat worden gesteld zich te ontwikkelen, erkenning en respect krijgen en beloond worden voor behaalde resultaten. Tevens is het noodzakelijk om te excelleren als organisatie door de medewerkers een bijdrage te laten leveren aan verbetering en vernieuwing.
4.Management van middelen
Hierbij gaat het om de wijze waarop de organisatie ervoor zorgt dat er middelen zijn om de strategie van de organisatie ook daadwerkelijk te realiseren. Dit betekent dat de middelen veilig, duurzaam en beschikbaar zijn, zodat de activiteiten en/of processen efficiënt en effectief kunnen worden uitgevoerd. Centraal staat hierbij het geld, de kennis, de technologie, de materialen, diensten alsook de wijze waarop wordt samengewerkt met leveranciers en partners, om toegevoegde waarde te creëren en te vergroten in de keten.
5.Management van processen
Bij management van processen gaat het om de wijze waarop de organisatie, vanuit de strategie gezien, het beleid en processen identificeert, ontwerpt, beheerst en- indien nodig- verbetert en/of vernieuwd.
Binnen dit organisatiegebied gaat het om het in kaart brengen van de primaire, ondersteunende en besturingsprocessen, omdat kennis van processen, en de activiteiten die hieronder vallen, essentieel zijn om de kwaliteit te verbeteren. Het management van processen vraagt dan ook om een evenwicht tussen standaardisatie en regulering enerzijds en anderzijds de ruimte alsook handelingsvrijheid van de betrokkenen om goed te kunnen functioneren.
6.Klanten en partners
Hierbij gaat het om de waardering door partners en klanten waarmee binnen de organisatie wordt samengewerkt. Dit is namelijk een belangrijk aspect die bepalend is voor het succesvol presteren. Op dit resultaatgebied wordt vastgesteld wat een klant en/of partner positief waardeert/belangrijk vindt, inhoudende de mate van tevredenheid in termen als toegevoegde waarde, prijs-kwaliteitverhouding, betrouwbaarheid en dergelijke.
7.Medewerkers
Hierbij gaat het om de waardering van medewerkers voor de organisatie, inhoudende de mate van tevredenheid. Hierbij gaat het dus om wat de medewerker vindt als het gaat om (arbeids)beleid, kwaliteit, de leidinggevenden en dergelijke.
De waardering van medewerkers is van essentieel belang, omdat het uiteindelijk de medewerkers zijn die bepalen of het beleid goed wordt uitgevoerd alsook dat dit wordt ondersteund middels een zekere motivatie van de medewerkers.
8. Maatschappij
Hierbij draait het om de mate waarin een organisatie in staat is om op een duurzame en maatschappelijk verantwoorde manier organisatieactiviteiten uit te voeren. Met maatschappij wordt in dit kader de actoren/belanghebbenden bedoeld die geen directe relatie kennen met de organisatie, echter wel belangrijk zijn voor het imago van de organisatie.
9.Bestuur en financiers
Belanghebbenden in het resultaatgebied bestuur en financiers betreffen de financiers en/of aandeelhouders alsook het management en dus zij die uiteindelijk het zeggenschap hebben over de organisatie. Deze stakeholders vormen een oordeel over de prestaties van de organisatie, waarbij de nadruk ligt op het realiseren van de strategische doelstellingen, de marktpositie en het rendement op het geïnvesteerd vermogen.
10.Verbeteren en vernieuwen
Bij dit aspect gaat het om het continue verbeteren en vernieuwen. Met verbeteren wordt bedoeld het aanpassen van bestaande structuren. Bij het vernieuwen gaat het om het aanpassen van de (in)richting van een of meer organisatiegebieden. Het is noodzakelijk om consistent te verbeteren en te vernieuwen (PDCA), omdat de omgeving doorgaans beroep doet op het aanpassingsvermogen van een organisatie. Inzicht in hoe en wat te verbeteren en vernieuwen kan worden gerealiseerd door middel van het analyseren van de externe en interne omgeving.
Resultaat
Het model kan voornamelijk worden gebruikt als referentiemodel en om de huidige situatie mee te analyseren. De status van een excellente onderneming kan middels dit model worden vastgesteld en de kritieke aspecten worden ermee in kaart gebracht.
Aandachtsgebieden
Het INK-model somt uitsluitend kritische succesfactoren op om vervolgens tot een excellente onderneming te komen en biedt het relatief weinig ruimte voor flexibele en innovatieve processen.
Literatuur
www.ink.nl
