De vijf grootste risico’s voor zzp’ers zonder algemene voorwaarden

Voor zzp’ers zijn algemene voorwaarden niet slechts een formaliteit, maar een cruciaal instrument om risico’s te beheersen en duidelijkheid te scheppen richting opdrachtgevers. Het ontbreken van gedegen algemene voorwaarden, of ondoordachte algemene voorwaarden, kan leiden tot substantiële aansprakelijkheidsrisico’s, betaalconflicten en onduidelijkheid over rechten. Onderstaand daarom enkele kritische aandachtspunten en samenhangende adviezen.

1. Aansprakelijkheid en beperking van risico’s

Zonder algemene voorwaarden ben je als zzp’er aansprakelijk voor schade die voortvloeit uit jouw werkzaamheden. Dit kan verstrekkende financiële gevolgen hebben. In algemene voorwaarden kun je aansprakelijkheid beperken, door:

• uitsluiting van indirecte schade (zoals gevolgschade of gederfde winst);
• beperking van aansprakelijkheid tot een maximumbedrag, doorgaans gelijk aan het factuurbedrag of een percentage van de opdrachtsom;
• expliciete uitsluiting in geval van overmacht.

Let op: aansprakelijkheid voor opzet of grove schuld kun je juridisch niet uitsluiten. Wel is het mogelijk om het vergaand te beperken of duidelijk te omschrijven wat daaronder wordt verstaan.

2. Niet-tijdige betaling en wettelijke rente

Betalingsproblemen zijn één van de grootste risico’s voor zzp’ers. Sinds de implementatie van de EU-richtlijn late betalingen (herzien en strenger toegepast in Nederland per 2023), gelden maximale betaaltermijnen van 30 dagen tussen bedrijven en zzp’ers, tenzij uitdrukkelijk anders overeengekomen. Sterke algemene voorwaarden regelen onder meer:

• betaling vooraf, in termijnen of bij oplevering;
• de wettelijke handelsrente bij te late betaling;
• incassokosten conform de Wet Incassokosten (WIK).

Op deze wijze voorkom je dat je cashflow onnodig in gevaar komt.

3. Intellectuele eigendomsrechten (IE)

Voor zzp’ers die creatieve, technische of kennisintensieve diensten leveren, zijn IE-rechten een essentieel aandachtspunt. Zonder afspraken kan de klant onterecht rechten claimen.

Leg daarom het navolgende vast:

• wie de eigenaar is van auteursrechten, merken of modellen die uit de opdracht voortkomen;
• of de klant slechts een gebruiksrecht (licentie) krijgt of volledige overdracht van IE plaatsvindt;
• dat overdracht alleen geldig is via een schriftelijke akte, conform art. 2 Auteurswet.

Steeds vaker eisen opdrachtgevers (bijvoorbeeld in IT of design) een overdracht van IE-rechten. Als zzp’er kun je dit beperken of extra vergoeden laten worden.

4. Conflicten over oplevering en deadlines

Projecten lopen in de praktijk frequent vertraging op, soms door factoren buiten jouw macht (zoals afhankelijkheden van de klant). Zonder voorwaarden kan dit leiden tot schadeclaims. Belangrijk in de algemene voorwaarden:

• het vastleggen van een “inspanningsverplichting” in plaats van een “resultaatsverplichting”;
• het opnemen van een redelijke termijnverlenging bij omstandigheden die buiten jouw invloed liggen;
• het beperken van aansprakelijkheid voor vertraging tot bijvoorbeeld een korting op de factuur, in plaats van volledige schadevergoeding.

5. Onduidelijkheid over rechten en verplichtingen

Veel conflicten ontstaan doordat afspraken mondeling of onvolledig zijn gemaakt. Dit vergroot het risico op kostbare juridische procedures. Algemene voorwaarden bieden hier een fundament voor duidelijkheid, door:

• rollen en verantwoordelijkheden van beide partijen scherp te definiëren;
• afspraken te standaardiseren, zodat je niet bij iedere opdracht alles opnieuw hoeft te onderhandelen;
• de mogelijkheid te bieden om bij geschillen een onafhankelijke mediator of arbitrage in te schakelen, in plaats van direct naar de rechter te stappen.

Hoe kun je jezelf als zzp’er goed beschermen?

De combinatie van de navolgende documenten is het meest effectief:

• Algemene voorwaarden – de basisafspraken die voor al je klanten gelden.
• Freelanceovereenkomst / opdrachtovereenkomst – maatwerkafspraken per klant of project.
• Geheimhoudingsovereenkomst (NDA) – bescherming van vertrouwelijke informatie.
• Akte tot overdracht IE – als je intellectuele eigendomsrechten (volledig) aan de klant overdraagt.

Door deze documenten juridisch up-to-date te houden, verklein je risico’s aanzienlijk en laat je professioneel zien dat je je zaken goed regelt.

Winstgevendheid verhogen en uw bedrijf in waarde laten toenemen?

UBS Business Value Creation Services ondersteunt organisaties bij het verhogen van winst- en bedrijfswaarde. Ons team focust zich hierbij op domeinen die de grootste impact hebben op het bedrijfsresultaat. Lees meer →