Het gedrag van consumenten wordt in zeer sterke mate beïnvloed door psychologische processen, waarbij emoties, cognitieve biases en sociale dynamieken een grotere rol spelen dan rationele overwegingen (Kahneman, 2011). Binnen online marketing kan het benutten van deze psychologische mechanismen bijdragen aan een hogere effectiviteit, meer betrokkenheid en een grotere kans op conversies.
Dit artikel verstrekt daarom zeven technieken die marketeers kunnen toepassen om hun online strategie te versterken.
1. De kracht van social proof
Social proof verwijst naar de neiging van mensen om hun gedrag af te stemmen op dat van anderen, vooral in situaties van onzekerheid (Cialdini, 2009). Empirisch onderzoek toont aan dat sociale bewijskracht – zoals klantbeoordelingen, testimonials en gebruikersstatistieken – het vertrouwen en de kans op aankoopbeslissingen significant kan verhogen (Chen et al., 2011).
Toepassing in online marketing:
- Het weergeven van reviews en succesverhalen op websites verhoogt de perceptie van betrouwbaarheid (Park et al., 2007).
- Op sociale media versterken user-generated content en influencer-aanbevelingen de geloofwaardigheid van merken (De Veirman et al., 2017).
- In e-mailmarketing en contentmarketing kunnen case studies en statistieken de overtuigingskracht vergroten.
2. Schaarste als motivator
Het principe van schaarste is gebaseerd op de angst om iets mis te lopen (FOMO) en vergroot de waargenomen waarde van een product (Cialdini, 2009). Onderzoek toont aan dat schaarste-aanduidingen zoals “nog maar enkele beschikbaar” de urgentie verhogen en leiden tot een snellere aankoopbeslissing (Aggarwal et al., 2011).
Toepassing in online marketing:
- Countdown timers en voorraadmeldingen stimuleren directe actie.
- Tijdelijke aanbiedingen en exclusieve deals op social media verhogen engagement en conversies (Shi et al., 2020).
3. Wederkerigheid als grondslag voor klantloyaliteit
Het wederkerigheidsprincipe houdt in dat wanneer consumenten iets van waarde ontvangen (zoals een korting of gratis content), zij zich geneigd voelen om iets terug te doen, zoals een aankoop of inschrijving (Gouldner, 1960). Studies laten zien dat het aanbieden van waardevolle gratis middelen, zoals e-books of proefproducten, de conversiepercentages aanzienlijk kan verhogen (Ferguson et al., 2020).
Toepassing in online marketing:
- Gratis tools, gidsen of webinars versterken goodwill.
- Gepersonaliseerde kortingen of exclusieve toegang stimuleren betrokkenheid en merkloyaliteit.

4. Het anchoring-effect
Het anchoring-effect beschrijft de cognitieve bias waarbij de eerste informatie die een consument ontvangt (bijvoorbeeld een hoge referentieprijs) dient als anker voor verdere besluitvorming (Tversky & Kahneman, 1974). Onderzoek toont aan dat prijspresentatie en referentiepunten consumenten kunnen sturen richting gewenste keuzes (Furnham & Boo, 2011).
Toepassing in online marketing:
- Het tonen van de oorspronkelijke prijs naast een korting.
- Gelaagde prijsmodellen, waarbij premium-opties de perceptie van middenklasse-opties beïnvloeden.
5. Storytelling voor emotionele betrokkenheid
Verhalen activeren emoties en verhogen de merkherinnering en betrokkenheid (Escalas, 2004). Narratieve structuren maken informatie niet alleen aantrekkelijker, maar versterken ook de overtuigingskracht door identificatie en emotionele resonantie (Green & Brock, 2000).
Toepassing in online marketing:
- Gebruik van klantverhalen en merkverhalen op websites en social media.
- Video’s en case studies vergroten de emotionele connectie met de doelgroep.
6. Het Zeigarnik-effect
Het Zeigarnik-effect stelt dat onafgemaakte taken beter onthouden worden dan voltooide taken, wat leidt tot een intrinsieke motivatie om deze te voltooien (Zeigarnik, 1927). In online context kan dit effect worden benut om gebruikers terug te leiden naar onafgeronde acties.
Toepassing in online marketing:
- Herinneringsmails voor achtergelaten winkelmandjes.
- Cliffhangers in content of serieblogs om herhaalbezoeken te stimuleren (Ovsiankina, 1928).
7. Personalisatie voor verhoogde relevantie
Gepersonaliseerde marketing verhoogt de waargenomen relevantie, betrokkenheid en klanttevredenheid (Arora et al., 2008). Door data-analyse en segmentatie kan content beter aansluiten op de individuele voorkeuren en gedragingen van consumenten.
Toepassing in online marketing:
- Dynamische content en productaanbevelingen op websites.
- Gepersonaliseerde e-mails en advertenties die inspelen op eerder gedrag.
Conclusie
Psychologische principes spelen een cruciale rol in het beïnvloeden van consumentengedrag. Door evidence-based technieken zoals social proof, schaarste, wederkerigheid, anchoring, storytelling, het Zeigarnik-effect en personalisatie te integreren in online strategieën, kunnen marketeers de effectiviteit en impact van hun campagnes aanzienlijk vergroten. Authentieke toepassing en continue optimalisatie zijn daarbij essentieel om vertrouwen te behouden en duurzame klantrelaties op te bouwen.
LITERATUUR
- Aggarwal, P., Jun, S. Y., & Huh, J. H. (2011). Scarcity messages. Journal of Advertising, 40(3), 19-30.
- Arora, N., Dreze, X., Ghose, A., Hess, J. D., Iyengar, R., Jing, B., … & Shankar, V. (2008). Putting one-to-one marketing to work. Journal of Service Research, 9(3), 153-170.
- Chen, Y., Fay, S., & Wang, Q. (2011). The role of marketing in social media: How online consumer reviews influence sales. Journal of Marketing Research, 48(3), 345-356.
- Cialdini, R. B. (2009). Influence: Science and practice (5th ed.). Pearson.
- De Veirman, M., Cauberghe, V., & Hudders, L. (2017). Marketing through Instagram influencers. International Journal of Advertising, 36(5), 798-828.
- Escalas, J. E. (2004). Narrative processing: Building consumer connections to brands. Journal of Consumer Psychology, 14(1-2), 168-180.
- Ferguson, R., Brown, S., & Johnston, W. (2020). The impact of reciprocity-based incentives. Journal of Marketing Theory and Practice, 28(1), 48-62.
- Furnham, A., & Boo, H. C. (2011). A literature review of the anchoring effect. The Journal of Socio-Economics, 40(1), 35-42.
- Green, M. C., & Brock, T. C. (2000). The role of transportation in the persuasiveness of narratives. Journal of Personality and Social Psychology, 79(5), 701-721.
- Gouldner, A. W. (1960). The norm of reciprocity. American Sociological Review, 25(2), 161–178.
- Kahneman, D. (2011). Thinking, fast and slow. Farrar, Straus & Giroux.
- Ovsiankina, M. (1928). Die Wiederaufnahme unterbrochener Handlungen. Psychologische Forschung, 11, 302-379.
- Park, D. H., Lee, J., & Han, I. (2007). The effect of online consumer reviews on purchasing intention. International Journal of Electronic Commerce, 11(4), 125–148.
- Shi, S., Chen, Y., & Chow, W. S. (2020). Scarcity appeal in online retailing. Journal of Retailing and Consumer Services, 54, 102048.
- Tversky, A., & Kahneman, D. (1974). Judgment under uncertainty: Heuristics and biases. Science, 185(4157), 1124-1131.
- Zeigarnik, B. (1927). Über das Behalten von erledigten und unerledigten Handlungen. Psychologische Forschung, 9(1), 1–85.
Winstgevendheid verhogen en uw bedrijf in waarde laten toenemen?
UBS Business Value Creation Services ondersteunt organisaties bij het verhogen van winst- en bedrijfswaarde. Ons team focust zich hierbij op domeinen die de grootste impact hebben op het bedrijfsresultaat. Lees meer →




Reageer op dit bericht