Bij dienaarsleiderschap, ook wel bekend als servant leadership, gaat het erom dat leiders zijn of haar volgers centraal stelt. Zijn of haar ethiek en wijze van leiden is het beste voor de organisatie, de leefgemeenschap en maatschappij in het algemeen.
Spears heeft in de werken van Greenleaf tien kenmerken gedestilleerd van een dienaars leider. Deze kenmerken vormen het model van dienaars leiderschap, worden onderstaand weergegeven alsook beknopt uiteengezet.
- Luisteren (‘listening’)
- Inlevingsvermogen (‘empathy’).
- Heling (‘healing’). Zij helpen volgers bij persoonlijke problemen.
- Bewustzijn (‘awareness’).
Leider begrijpt zichzelf en is zich bewust van de impact die hij of zij heeft op anderen. - Overtuiging (‘persuasion’).
De leider tracht verandering te weeg te brengen door gebruik te maken van zachtaardige en niet oordelende argumenten. - Conceptualisering (‘conceptualization’).
Het vermogen van een individu om een visionair te zijn voor de organisatie, door duidelijke doelen en een richting te stellen. - Vooruitziendheid (‘foresight’).
Het vermogen van leiders om de toekomst te kennen. - Rentmeesterschap (‘stewardship’).
Dit gaat erover dat de leider verantwoordelijkheid moet nemen voor leiderschapsrol die hij of zij heeft gehad. - Verbintenis aan de groei van mensen (‘commitment to the growth of people’).
Dienaars leiders helpen elke persoon in de organisatie om te groeien op persoonlijk en op professioneel vlak. - Het opbouwen van een gemeenschap (‘building community’).
Dienaars leiderschapsmodel
Het model kent drie hoofdonderdelen, namelijk (1) voorgaande situaties, (2) dienaarsleiders gedragingen en (3) leiderschapsuitkomsten.
Deze hoofdonderdelen worden onderstaand nader uiteengezet.
1.Voorgaande situaties
- Context en cultuur (‘context and culture’).
De aard van deze context en cultuur heeft een effect op de wijze waarop dienaars leiderschap wordt uitgevoerd. - Kenmerken van de leider (‘leader attributes’).
De kwaliteiten en de begaafdheid van de leider beïnvloeden het dienaars leiderschapsproces. - Ontvankelijkheid van volgers (‘follower receptivity’).
De vraag of alle volgers dienaars leiderschap verlangen. Onderzoek wijst uit dat sommige volgers niet willen werken met dienaars leiders.
2. Dienaarsleiders gedragingen
- Conceptualisering (‘conceptualizing’).
Dit gaat over de dienaars leider zijn of haar begrip van de organisatie, de doelen, complexiteiten en de samenhangende missie. - Emotionele heling (‘emotional healing’).
- De volgers op de eerste plaats zetten (‘putting followers first’).
- Volgers helpen te groeien en te slagen (‘helping followers grow and succeed’).
- Zich ethisch gedragen (‘behaving ethically’).
Dit houdt in dat men het juiste doet op de juiste manier. - Autorisatie (‘empowering’).
Dit houdt verband met het verschaffen van vrijheid aan volgers om onafhankelijk te zijn, hun eigen beslissingen te mogen maken en zelfvoorzienend te zijn. - Het creëren van waarde voor de gemeenschap (‘creating value for the community’). Dienaars leiders creëren waarde voor de gemeenschap door terug te geven aan de gemeenschap.
3.Leiderschapsuitkomsten
- Prestatie en groei van volgers (‘follower performance and growth’).
Uit onderzoek blijkt dat dienaars leiderschap een positieve invloed kent op de intrinsieke motivatie van volgers. Daarnaast zorgt het voor een positief ontwikkelingsklimaat en verschaft het volgers een groter gevoel van autonomie, competentie en performance. - Organisatorische prestatie (‘organizational performance’).
Onderzoek wijst uit dat dienaars leiderschap leidt tot gedragingen van volgers waarbij ze meer doen dan hun officiële taken en helpen bij functioneren van de organisatie. Ook optimaliseert dienaars leiderschap teameffectiviteit. - Maatschappelijke effecten (‘societal impact’).
Door dienaars leiderschap zijn organisaties vitaler en dit effectueert in positieve zin op mens en maatschappij.
LITERATUUR
Greenleaf, R. K. (1998). Servant: Retrospect and prospect. In L. C. Spears (Ed.), The power of servant leadership. San Francisco: Berrett-Koehler.
Reageer op dit bericht