In de context van toenemende digitalisering en generieke maatschappelijke veranderingen worden organisaties in toenemende mate geconfronteerd met zogenaamde wicked problems—vraagstukken die gekenmerkt worden door onzekerheid, tegenstrijdige belangen en onduidelijke oplossingsrichtingen. Traditionele lineaire benaderingen van probleemoplossing schieten in veel situaties vaak tekort (Dorst, 2011).
In reactie hierop zijn er diverse iteratieve innovatiemethoden ontwikkeld, waarin design thinking en agile principes centraal staan. Een van de modellen die hieruit voortvloeit is het 4D Framework, bestaande uit de opeenvolgende fasen Discover, Define, Develop en Deliver.
Het 4D Framework is ontworpen om complexe problemen op een systematische, maar flexibele manier te benaderen, waarbij rekening wordt gehouden met de eindgebruiker, snelle iteratie en multidisciplinaire samenwerking in een zekere zin sleutelprincipes zijn. Door het modelleren van het innovatieproces in vier fasen, biedt het framework houvast aan organisaties die streven naar vernieuwing, maar tegelijkertijd te maken hebben met onvoorspelbaarheid, schaalproblemen en veranderende contexten (Tschimmel, 2012; Liedtka, 2015).
Opbouw van het 4D Framework
Het 4D Framework is een procesmodel dat innovatie structureert in vier iteratieve fasen. Elk van deze fasen heeft een eigen focus, methodologie en bijbehorende besluitvormingsprocessen. Onderstaand zijn de vier fases beknopt weergegeven.
Creativiteit en innovatiekracht ontwikkelen voor uw organisatie?
De aandachtsspanne van de consument is schaars. Om de consument van vandaag de dag te overtuigen van uw product of dienst, is toegevoegde waarde en onderscheidend vermogen erg belangrijk. Lees meer →
1. Discover
De eerste fase richt zich op het verkrijgen van inzicht in het probleemveld en de context van de eindgebruiker. Er worden kwalitatieve onderzoeksmethoden gebruikt, zoals interviews, observaties en contextmapping, om de behoeften en gedragingen van gebruikers te analyseren (Dorst, 2011). Deze fase is essentieel om niet alleen expliciete maar ook impliciete of latente behoeften bloot te leggen.
Een effectieve veranderstrategie formuleren en doorvoeren in uw bedrijf?
Om de gewenste bedrijfsdoelen te halen is soms een koerswijziging nodig. Het gevolg hiervan is vaak dat een organisatie moet veranderen. Om een veranderproces succesvol door te voeren Lees meer →
2. Define
Na het verzamelen van data volgt een fase van analyse en synthese. In de Define-fase worden de inzichten vertaald naar een duidelijke probleemdefinitie of ontwerpvraagstuk. Door het structureren en clusteren van informatie worden patronen zichtbaar, wat leidt tot een scherpe formulering van de ontwerpuitdaging (Liedtka, 2015). Instrumenten zoals persona’s en customer journey maps worden ingezet om de kern van het probleem te verduidelijken.
3. Develop
In de derde fase wordt het creatieproces gestart. Er worden ideeën gegenereerd, prototypes gebouwd en oplossingen getest met gebruikers. Iteratie is een kernprincipe binnen deze fase, waarbij feedback uit testmomenten wordt gebruikt om concepten verder te verfijnen (Kelley & Littman, 2005). Deze aanpak draagt bij aan de validiteit van de oplossing en verhoogt de acceptatie bij eindgebruikers (Carlgren, Elmquist, & Rauth, 2016).
4. Deliver
De Deliver-fase draait om implementatie. Oplossingen worden in de praktijk gebracht via bijvoorbeeld een minimum viable product (MVP), pilotprojecten of gefaseerde uitrol. Het integreren van feedback en het aanpassen van het implementatieplan zijn belangrijk om duurzame verankering in de organisatie te realiseren (Tschimmel, 2012). Hierbij is nauwe samenwerking met stakeholders van belang.
Praktische toepassing: een voorbeeld
Stel je werkt bij een zorginstelling die merkt dat cliënten met burn-outklachten zich in de eerste weken na diagnose slecht ondersteund voelen. Het 4D Framework kan hier structuur bieden:
- Discover: Interviews en observaties tonen aan dat cliënten vooral behoefte hebben aan dagelijkse structuur en mentale begeleiding in de beginfase.
- Define: Op basis van clustering van inzichten wordt de centrale ontwerpvraag geformuleerd: “Hoe kunnen we cliënten met een burn-out beter ondersteunen in de eerste twee weken na diagnose?”
- Develop: In co-creatie met cliënten en zorgverleners ontstaan ideeën zoals een digitale ‘burn-out buddy’-app. Via prototyping worden kernfunctionaliteiten getest.
- Deliver: De app wordt als pilot gelanceerd op twee afdelingen. Feedback wordt gebruikt voor optimalisatie, waarna gefaseerde opschaling plaatsvindt.
Deze praktijkcasus illustreert hoe het 4D Framework niet alleen een methodisch kader biedt, maar ook ruimte laat voor menselijke beleving, iteratie en samenwerking.
Welke kanttekeningen kunnen worden geplaatst bij het 4D framework?
Hoewel het 4D Framework een heldere structuur biedt voor innovatie, zijn er enkele kanttekeningen te plaatsen:
1. Lineaire interpretatie
Ondanks de iteratieve intentie van het model, wordt het in de praktijk vaak lineair geïnterpreteerd. Teams volgen de vier fasen als vaste stappen, wat kan leiden tot rigide toepassing en het negeren van terugkoppeling tussen fasen (Tschimmel, 2012). In werkelijkheid vergen innovatieprocessen frequente herziening van eerder genomen stappen (Carlgren et al., 2016).
2. Gebrekkige strategische inbedding
Het model is sterk gericht op gebruikerservaring, maar biedt weinig aanknopingspunten voor integratie met bredere organisatiedoelen en strategie. Hierdoor kan het gebeuren dat ontwikkelde oplossingen weliswaar gebruiksvriendelijk zijn, maar onvoldoende aansluiten bij de economische of organisatorische realiteit (Liedtka, 2015).
3. Beperkte toepasbaarheid in bureaucratische contexten
In gereguleerde of hiërarchische omgevingen, zoals overheidsinstellingen of grote zorgorganisaties, blijkt de implementatie van iteratieve modellen zoals het 4D Framework complex. De noodzaak tot formele besluitvorming en risicomijdend gedrag bemoeilijken snelle experimentatie en gebruikersbetrokkenheid (Mergel, 2016).
4. Afhankelijkheid van procesvaardigheden
De effectiviteit van het 4D Framework hangt sterk af van de competenties van de begeleiders. In veel organisaties ontbreekt het aan afdoende ervaring met design thinking-methodieken, waardoor fasen als Discover of Define onvoldoende diepgang bereiken (Carlgren et al., 2016).
Conclusie
Het 4D Framework biedt een waardevolle structuur voor het ontwerpen en realiseren van ‘mensgerichte’ innovatie. Door het proces op te delen in de fasen Discover, Define, Develop en Deliver, wordt ruimte gecreëerd voor mensgericht onderzoek, creatieve ideevorming en iteratieve ontwikkeling. Tegelijkertijd vereist de toepassing van het model voldoende methodologische kennis, strategische inbedding en een adaptieve organisatiecontext. Het model is geen vast stramien, maar een raamwerk dat flexibel moet worden toegepast en afgestemd op de specifieke kenmerken van het vraagstuk en de organisatie.
LITERATUUR
- Brown, T. (2009). Change by design: How design thinking creates new alternatives for business and society. Harvard Business Press.
- Carlgren, L., Elmquist, M., & Rauth, I. (2016). The challenges of using design thinking in industry–experiences from five large firms. Creativity and Innovation Management, 25(3), 344–362.
- Dorst, K. (2011). The core of ‘design thinking’ and its application. Design Studies, 32(6), 521–532.
- Kelley, T., & Littman, J. (2005). The ten faces of innovation: IDEO’s strategies for beating the devil’s advocate and driving creativity throughout your organization. Currency/Doubleday.
- Liedtka, J. (2015). Perspective: Linking design thinking with innovation outcomes through cognitive bias reduction. Journal of Product Innovation Management, 32(6), 925–938.
- Mergel, I. (2016). Agile innovation management in government: A research agenda. Government Information Quarterly, 33(3), 516–523.
- Tschimmel, K. (2012). Design Thinking as an effective Toolkit for Innovation. In Proceedings of the XXIII ISPIM Conference: Action for Innovation (pp. 1–20). Barcelona: ISPIM.
Winstgevendheid verhogen en uw bedrijf in waarde laten toenemen?
UBS Business Value Creation Services ondersteunt organisaties bij het verhogen van winst- en bedrijfswaarde. Ons team focust zich hierbij op domeinen die de grootste impact hebben op het bedrijfsresultaat. Lees meer →
Reageer op dit bericht