Nieuwste teamdiagnosetool Sociomapping tegen het licht gehouden
Ongezonde teamdynamische patronen kosten organisaties handenvol geld. Sluimerende conflicten, hokjesdenken, slechte communicatie, scheef gegroeide verhoudingen: ze zorgen jaarlijks voor een grote omzet aan communicatietrainingen en teambuildingsprogramma’s. Maar hoe weten managers nu wat het team werkelijk nodig heeft om effectiever te presteren? Kan een nieuwe tool uitkomst bieden?
De meeste HR-professionals hechten aan een gedegen teamdiagnose, voordat ze daadwerkelijk interventies gaan plegen. Maar op welke manier kan deze teamdiagnose zo betrouwbaar mogelijk plaatsvinden? Momenteel vindt diagnose voornamelijk plaats door middel van intakegesprekken, de inzet van een 360 graden feedbackinstrument of persoonlijkheidsprofieltesten zoals MBTI of Managementdrives. Sinds 2010 kan er een nieuwe teamdiagnosetool aan toegevoegd worden: Sociomapping.
Wat is Sociomapping?
Sociomapping is een teamdiagnosetool waarmee op snelle en eenvoudige wijze complexe teamdynamiek letterlijk in kaart wordt gebracht. Geavanceerde software zet de ingevulde vragenlijsten van alle deelnemers om in een driedimensionaal teamlandschap. Zo wordt de effectiviteit in de huidige situatie en de gewenste situatie in beeld gebracht. Dit levert vrijwel altijd twee verschillende landschappen op, gebaseerd op de behoeften van alle teamleden. Sociomapping is in te zetten op thema’s als samenwerking, communicatie en besluitvorming.
Sociomapping is ontwikkeld in samenwerking met de Europese ruimtevaartorganisatie (ESA) om duidelijk inzicht te krijgen in de onderlinge verhoudingen binnen kosmonautenteams. Men wilde een valide methode hebben om ook op grote afstand de dynamiek in teams te kunnen bestuderen. Zodoende kon men de juiste interventies loslaten. Sindsdien wordt de methode ook toegepast in het Tsjechische leger. Het Tsjechische bedrijf QED Group heeft Sociomapping doorontwikkeld als teamdiagnosetool. Deze, inmiddels internationaal toegepaste, methode is sinds 2010 ook in Nederland op de markt. Meer info? www.outingholland.nl/sociomapping
Voor- en nadelen van deze oplossingen voor organisaties
Door interviews of een intakegesprek te houden, kunnen veel feiten naar voren komen, maar bestaat het gevaar dat er veel interpretatie, eigen oplossingsdenken en denken voor anderen insluipt: hoe te filteren en hoe te integreren tot één gezamenlijk beeld?
Bij 360 graden feedback – de naam zegt het al – staat een persoon centraal en niet het team of de effectiviteit daarvan. De feedback gaat vaak over gedragingen van een persoon en niet over de interacties die in meer of mindere mate nodig zijn om het team te ontwikkelen. De kracht van persoonlijkheidsmodellen zoals Belbin of MBTI is natuurlijk dat er gevalideerde – ofschoon tijdrovende – testen bestaan, waarmee op teamniveau gekeken kan worden of er een voldoende gevarieerde mix aan teamrollen in huis is. Maar ook hier geldt dat de insteek van een dergelijke test typisch is: het beoordelen van iemands eigen of juist andermans rol. En zo blijft juist de interactie tussen teamleden buiten beeld.
De zelfperceptie bij Sociomapping is niet alleen: hoe zie ik mezelf en hoe zie ik de ander, maar met name: hoe zie ik de relaties met elk ander, afgezet tegen de teameffectiviteit? Doordat iedereen de test invult, ontstaat er een gezamenlijke röntgenfoto van het team, die de onderlinge verhoudingen m.b.t. de effectiviteit in het team zichtbaar maakt.
Sociomapping in de praktijk
‘Ik dacht: we moeten vast allemaal veel meer communiceren, maar de antwoorden via Sociomapping waren veel fijnmaziger”. Aan het woord is Thirza Geurts van RIBW Gooi- en Vechtstreek. ‘Voor mijzelf bleek bijvoorbeeld dat ik meer met de slaapdiensten moest communiceren en juist duidelijker moest communiceren naar een aantal begeleiders toe,’ vervolgt Geurts. Op basis van deze resultaten overweegt het RIBW momenteel welke vervolginterventies zij in willen zetten om het team verder te brengen. ‘Sinds de training spreken de teamleden elkaar meer aan op gedrag. Daar hebben we naar aanleiding van de terugkoppeling goede onderlinge afspraken over gemaakt,’ aldus Geurts.
Conclusies en aanbevelingen
Sociomapping richt zich op het team als geheel en brengt de onderlinge relaties en behoeften duidelijk in beeld. Het maakt daarbij gebruik van de gegevens die deelnemers zelf hebben ingevuld en het kent een constructieve focus op versterking van alle onderlinge sociale verhoudingen. Dit gebeurt via kaarten waarop al deze teamrelaties zichtbaar worden. Dit kan verhelderend werken voor zowel teamlid als facilitator, maar kan ook confronterend zijn.
Daarnaast blijft het de kunst om de Sociomapping kaarten gezamenlijk met de deelnemers de juiste betekenis te geven. Voor teamdiagnose zijn de Sociomapping kaarten geen eindpunt, maar vormen ze een gevalideerd, zuiver beginpunt vanaf waar een teamgesprek, een aantal gerichte één-op-één-gesprekken en eventuele vervolginterventies kunnen plaatsvinden.
Door Guido van de Wiel
Wheel Productions
