Internationaal Kennisbank

Shariah-compliant ondernemen in Maleisië

In bepaalde regio’s in Maleisië kan het zo zijn dat een ondernemer in bepaalde gevallen verplicht wordt bedrijfsactiviteiten te verrichten op grond van de Sharia Law. De Shariah law, ofwel Islamitische wetgeving, regelt vele aspecten van het leven van moslims.
Dit omvat financiële transacties, (commerciële) overeenkomsten en burgerlijke regelingen die onder de scope van mu’amalat (معاملات) vallen. Wanneer men de term “Shariah-compliant” tegenkomt, dan verwijst dit naar bedrijfsorganisaties die Islamitische principes, ethiek en waarden naleven bij het uitvoeren van bedrijfsactiviteiten.
In dit artikel worden de belangrijkste principes van de Sharia Law weergegeven die voor onderworpen ondernemers van cruciaal belang zijn.

Verbod op rente (riba)

De Islam verbiedt riba (الربا), wat woekerwinsten of uitbuitende winsten betekent. Riba wordt veelal vertaald als rente. Riba is verboden omdat de redenering is dat het kan leiden tot oneerlijke economische exploitatie en ongelijke verdeling van rijkdom.  Dientengevolge hebben geleerden en juristen zogenaamde fatwa’s (فتوى), of juridische uitspraken, opgesteld die dergelijke betrokkenheid verbieden. In Maleisië wordt de fatwa op Staatsniveau uitgegeven. Een dergelijke uitspraak wordt gepubliceerd door de Mufti van de Federale Gebieden.

Verbod op speculatie en onzekerheid (gharar)

De Gharar (غرر) is verboden.  Gharar is een term die wordt gebruikt in islamitisch financieel recht en verwijst naar onzekerheid, dubbelzinnigheid of speculatie in een transactie. Het verwijst concreet naar gevallen waarin de gevolgen of aard verborgen zijn voor de relevante partijen. Sommige geleerden (al-Fiqh al-Manhaji (3/12) oordeeldelen dat het onderwerp of risico moet bestaan of moet worden vastgesteld op het moment van de transactie. Verkoop van iets dat niet bestaat is dus verboden. Sommige moderne transacties die verboden zijn, zijn futures, opties of andere afgeleide transacties. Transacties die te gecompliceerd zijn geworden om te begrijpen lopen ook het risico om als gharar te worden beschouwd.

Verbod op investeren in haram-activiteiten (verboden activiteiten)

Haram- activiteiten zijn verboden in de islam. Activiteiten kunnen als haram worden verklaard door de vier bronnen van islamitische wetgeving: al-Quran, as-Sunnah, qiyas (analoge redenering) of ijma’ (geleerde consensus). In Maleisië kunnen de Staatsmuftis of de Nationale Fatwa-Raad legaal fatwa’s uitvaardigen die de toelaatbaarheid van een activiteit bepalen. Voorbeeld: de al-Quran, in Surah al-Maidah: 90, verklaart alcohol, waarzeggerij, gokken en afgoderij als haram. Bedrijven die betrokken zijn bij de productie, handel, distributie, opslag en transport van deze activiteiten zijn derhalve verboden. Andere verboden activiteiten zijn onder meer pornografie, tabak (sommige rechtsgebieden kunnen tabak als makruh of afkeurend beschouwen), producten afgeleid van varkensvlees en drugs. Bedrijven, detailhandelaren en apotheken bijvoorbeeld, die voldoen aan de Shariah, dienen ervoor zorgen dat ze niet betrokken zijn bij deze activiteiten.

Ethisch zakelijk gedrag

Shariah-compliant bedrijven moeten zich houden aan ethische zakelijke praktijken die Islamitische waarden, zoals eerlijkheid, transparantie en verantwoording, handhaven. Bedrijven moeten hun werknemers bijvoorbeeld eerlijk behandelen en een veilige en gezonde werkomgeving bieden. Van bedrijven wordt ook verwacht dat ze hun klanten op dezelfde eerlijke, transparante en eerlijke manier behandelen. Het opzettelijk benadelen van klanten wordt afgekeurd.

Eerlijke verdeling van winsten

Het genereren van winst is niet verboden. Door verschillende uitspraken en het gedrag van de Profeet, evenals op basis van uitspraken van islamitische geleerden en juristen, wordt door Shariah bepaald hoe een bedrijf omgaat met de gegeneerde winsten. Voor investeerders worden winsten eerlijk gedeeld op grond van de prestaties van het bedrijf in plaats van een willekeurig rendementspercentage. Begunstigden van deze deling zijn de eigenaars en aandeelhouders, de werknemers, evenals de gemeenschap.

Islamic Finance & Banking (compliance soort)

Financiële diensten die voldoen aan de Shariah-principes omvatten islamitisch bankieren, islamitische verzekeringen (Takaful), islamitische beleggingsfondsen (Sukuks) en islamitische microfinanciering. Deze diensten mogen geen rente in rekening brengen. In plaats daarvan maken ze gebruik van diverse modellen voor winst- en verliesdeling.

Voedselindustrie moet Halal zijn

Shariah-compliant bedrijven in de voedingsindustrie moeten voedsel produceren, verwerken en distribueren dat toegestaan is volgens de islamitische wetgeving. Dit betekent geen varkensvlees, alcohol of andere verboden ingrediënten. Ook niet-moslims die zich zorgen maken over de kwaliteit en veiligheid van hun voedsel consumeren halal voedsel. Andere factoren die in aanmerking worden genomen zijn hoe de ingrediënten worden behandeld, evenals de verwerking, bereiding en verpakking van de producten.
Daarnaast ontwikkelen en verfijnen verschillende overheidsinstanties en islamitische organisaties de halal-certificeringsprogramma’s. Een dergelijk orgaan is de Afdeling Islamitische Ontwikkeling van Maleisië (JAKIM), dat Halal-certificeringen in Maleisië toekent.

Mode en cosmetica moet Halal zijn

De halal schoonheidsmarkt is een van de snelst groeiende industrieën. In 2022 bereikte de markt een omvang van US$ 30,3 miljard en naar verwachting zal deze in 2028 US$ 53,2 miljard bereiken. Islamitische mode omvat kleding en accessoires die het lichaam op passende wijze bedekken, terwijl islamitische cosmetica vrij zijn van haram-ingrediënten, zoals alcohol en dierlijke producten.

Halal toerisme en gastvrijheid

Halal toerisme en gastvrijheid verwijzen naar bedrijven die diensten aanbieden aan moslimreizigers, zoals hotels, restaurants en touroperators. Voor deze diensten heeft de naleving van Shariah invloed op het aanbod van F&B-outlets ter plaatse en het inchecken van ongehuwde stellen.

Zakat en waqf

Zakat en waqf zijn beide concepten in de islam die te maken hebben met liefdadigheid en maatschappelijk welzijn. Zakat is een verplichte aalmoes of liefdadigheid die door moslims wordt gegeven als onderdeel van hun geloof. Het wordt beschouwd als een zuivering van rijkdom en een manier om solidariteit en compassie te tonen met de minderbedeelden in de samenleving. Zakat wordt meestal berekend als een vast percentage van het bezit van een persoon en wordt jaarlijks betaald. Waqf betreft een islamitische liefdadigheidsinstelling die bestaat uit het permanent doneren van eigendom, geld of andere activa voor liefdadige doeleinden, zoals onderwijs, gezondheidszorg, armenzorg en dergelijke. Het is een vorm van liefdadigheid waarbij de geschonken eigendommen in stand worden gehouden en de opbrengsten ervan worden gebruikt voor liefdadigheid. De oorspronkelijke eigendommen worden als onvervreemdbaar beschouwd en kunnen niet worden verkocht, geërfd of op een andere manier overgedragen.
Zowel de zakat als waqf worden beheerd door de Baitulmal. Het heeft tot doel armoede te verlichten en initiatieven voor gemeenschapsontwikkeling te ondersteunen.

Deel dit artikel

Over de auteur

Redactie

Voor vragen kunt u contact opnemen met de redactie via info[at]managementplatform.nl of bel +(31)6-57912496.

Hebt u inhoudelijke vragen en/of zoekt u ondersteuning bij een organisatievraagstuk?
Neem ook dan gerust contact met ons op. Een team van adviseurs staat u voor u klaar.

Reageer op dit bericht

Klik hier om een reactie achter te laten