Chaordische systemen

Fitzgerald (2002) en Kira et al. (2010) spreken van ‘chaordic systems thinking’, waarmee zij een manier van kijken naar chaordische systemen (systemen waarin zowel chaos als orde heerst) bedoelen.
‘Chaordic systems thinking’ is geen theorie, evenmin als complexiteit dat binnen de managementwetenschappen is. ‘Chaordic systems thinking’ is afgeleid van de chaostheorie, stamt uit de mathematica en is een bepaalde vorm van proposities over een bepaald type patronen, zoals de non-lineaire diferentiaalvergelijkingen van een S-curve. In die zin is de chaostheorie een disciplinespecifeke theorie die momenteel wordt toegepast in de managementwetenschappen. Die toepassing is vooral metaforisch en dus is het beter te spreken van chaosdenken dan van chaostheorie, aldus Van Eijnatten (2009).
‘Chaordic systems thinking’ is een lens om door naar socio-ecologische systemen te kijken. In ‘chaordic systems thinking’ zijn complexe systemen niet ‘fixed’ (vast), maar ‘flow’ (stromend). ‘Conventional systems thinking’ daarentegen, is niet in staat innovatie te creëren, omdat het doel van tevoren al bekend is (Stacey et al., 2000).
Een project bezien als een stromend systeem, in plaats van als een vast gegeven, is een basisgedachte in de filosofische beschouwing van bijvoorbeeld Deleuze. Een van de centrale kenmerken van ‘chaordic systems thinking’ is de notie van discontinue groei. Een holon kan geleidelijk groeien, maar ook plotseling naar een hoger niveau van complexiteit springen. In een discontinue groei wisselen evenwicht en chaos elkaar af (Saynisch, 2010; Van Eijnatten, 2003). Binnen het complexiteitsdenken wordt een systeem als een geheel bezien; niet als een som van de individuen. Interactie tussen die individuen is onderdeel van het geheel. Die interactie leidt tot verrassingen. Veel interactie kan het beeld van chaos oproepen. In bepaalde situaties geldt dat meer chaos leidt tot meer orde omdat in de chaos zelforganisatie plaatsvindt. Er ontstaat namelijk, door interactie, iets nieuws. Dat nieuwe is alleen zichtbaar door naar het geheel te kijken (Van Eijnatten, 2009).

LITERATUUR
Mulder, N. T. (2012). Value-based project management : een aanpak voor chaordische projecten vanuit het perspectief van het complexiteitsdenken. Technische Universiteit Eindhoven.