Auteurscontractenrecht (gewijzigd per 7 juni 2021)

Per 7 juni jl. is het auteurscontractenrecht gewijzigd. 
Auteurs, uitvoerende kunstenaars, uitgevers, producenten en opdrachtgevers worden geconfronteerd met nieuwe regels en nieuwe onzekerheden ten gevolge van Europese harmonisatie. Onderstaand zijn de wijzigingen beknopt weergegeven.

RECHT OP BILLIJKE VERGOEDING
De auteur heeft, ten aanzien van het verlenen van exploitatiebevoegdheden, recht op een passende en evenredige vergoeding. De vergoeding dient hierbij in verhouding te staan tot de werkelijke of potentiële economische waarde van de in licentie gegeven of overgedragen rechten.
Dit betekent echter niet dat het vooraf afspreken van een vast bedrag nooit is toegestaan.
Indien u er zeker van wilt zijn dat u voldoet aan de bepalingen van het auteurscontractenrecht, heeft het afspreken van een royalty-regeling hier de voorkeur.

AANVULLENDE BILLIJKE VERGOEDING
In het geval dat de overeengekomen vergoeding, gelet op de wederzijdse prestaties een onevenredigheid vertoont in verhouding tot de opbrengst van de exploitatie van het werk, kan de auteur een aanvullende billijke vergoeding vorderen. Het criterium dat sprake dient te zijn van een ‘ernstige onevenredigheid’ geldt niet meer en is als wijziging auteurscontractenrecht opgenomen. Tevens is nieuw dat een bestsellerclaim rechtstreeks tegen een (sub)licentienemer van de wederpartij kan worden ingesteld.

PLICHT TOT TRANSPARANTIE
Een nieuwe bepaling in dit verband is de transparantieplicht. Deze plicht houdt in dat de exploitant minimaal eens per jaar de auteur informeert inzake de exploitatie van het werk.
De auteur dient te worden geïnformeerd over de exploitatiewijzen, samenhangende gegeneerde inkomsten alsook de verschuldigde vergoeding. Deze transparantieplicht verschilt van die uit artikel 25 lid 4 Aw, welke alleen ziet op de situatie waarin de maker zich op de non-ususbepaling beroept. Indien de wederpartij het auteursrecht verder overdraagt, gaat de transparantieplicht ook mee over op de rechtsopvolger.
Daarnaast bestaat de transparantieplicht ook voor alle (sub)licentienemers.

NON-USUSBEPALING
De auteur kan de exploitatieovereenkomst geheel of gedeeltelijk ontbinden indien de wederpartij het auteursrecht niet binnen een redelijke termijn na het sluiten van de overeenkomst of niet langer in voldoende mate exploiteert. Het gedeelte waarin wordt bepaald dat het belang van de maker moet wijken bij een zwaarwichtig belang van de wederpartij is geschrapt. Toch wordt de bepaling er niet veel duidelijker op: men kan zich afvragen wat exploiteren precies inhoudt. Is dit beschikbaar stellen of ook promoten? Wat is een redelijke termijn? Geldt er een inspannings- of resultaatsverplichting?
Ook door de verschuiving van offline naar online is minder duidelijk wanneer er precies sprake is van ‘non usus’.

ALGEMENE BEPALINGEN
Niet veranderd, maar wel van belang is dat de bepalingen van het auteurscontractenrecht van dwingend recht zijn. Dit betekent dat partijen niet kunnen afspreken dat zij van deze bepalingen afwijken. Daarnaast zijn de bepalingen ook van toepassing indien de overeenkomst zonder rechtskeuze wordt beheerst door Nederlands recht of indien de exploitatie overwegend plaatsvindt in Nederland.

De bepalingen zijn niet van toepassing in geval van werkgeversauteursrecht en openbaarmaking door rechtspersonen. Ook overeenkomsten over computersoftware zijn uitgesloten.


Dit artikel is een bijdrage van Remko Roosjen.
Remko Roosjen is als advocaat / partner contractenrecht verbonden aan MAAK Advocaten.
Een belangrijk deel van zijn werk ziet op het adviseren en procederen over commerciële overeenkomsten. Remko treedt op voor zowel fabrikanten, distributeurs, resellers en internationaal opererende handelspartijen. Remko is een bevlogen advocaat die snel schakelt.