Fitte organisaties hebben vaak een cultuur die sterk is afgestemd op de omgeving. De cultuur blijkt dan ook vaak een belangrijk element als het gaat om waarom organisaties goed scoren op zaken zoals kwaliteit, productiviteit, financiële resultaten en klanttevredenheid.
Om helderheid te creëren omtrent de exacte positie van een organisatie is het veelal noodzakelijk om kritisch naar de cultuur van een organisatie te kijken (zowel naar de huidige cultuur als naar wat wenselijk is). Cultuur kan getypeerd op grond van de literatuur van Hofstede alsook Harrison en Handy, maar de feitelijke analyse wordt verricht aan de hand van het model van concurrerende waarden, welke als basis dient voor de uiteindelijke beoordeling van de organisatiecultuur. Dit geschiedt door middel van de OCAI (Organizational Culture Assesment Instrument). Beide instrumenten worden aanbevolen bij een dergelijke analyse, gelet op het feit dat deze instrumenten gebaseerd zijn op empirische evidentie en zij de mogelijkheid bieden de organisatorische en culturele dimensies te integreren en te organiseren. Tevens weerspiegelen deze modellen andere modellen in sterke mate.
Model van concurrerende waarden
Zoals aangegeven wordt voor het aanduiden van de cultuur binnen een organisatie(eenheid) het model van de concurrerende waarden gebruikt. Reden hiertoe betreft het feit dat dit model de belangrijkste indicatoren van effectiviteit converteert naar de twee meest elementaire dimensies, namelijk:
- Interne gerichtheid en integratie versus externe gerichtheid en differentiatie;
- Flexibiliteit en vrijheid van handelen versus stabiliteit en beheersbaarheid.
Tezamen vormen deze beide dimensies vier kwadranten met elk een verzameling van indicatoren voor de effectiviteit van de organisatie. Deze effectiviteitindicatoren geven concreet weer waaraan betrokkenen binnen de organisatie waarde hechten aangaande de resultaten van een organisatie. Elk kwadrant vertegenwoordigt fundamentele aannamen, oriëntaties en waarden die een organisatiecultuur vormen. De vier culturele hoofdvormen betreffen concreet de hiërarchische cultuur, de marktcultuur, de familiecultuur en de adhocratische cultuur. Onderstaande weergave illustreert de kenmerken die verbonden zijn aan de culturele hoofdvormen.
Culturele analyse op basis van OCAI
Zoals eerder gesteld vormen de vier cultuurtypen de basis van het OCAI. De cultuur wordt concreet gevormd door zes inhoudsdimensies en iedere dimensie verschaft een concreet beeld over hoe de organisatie functioneert en van de waarden waardoor ze wordt gekenmerkt. De inhoudsdimensies zijn als volgt:
1.De dominante kenmerken van de organisatie
2.De stijl van leidinggeven en de werkwijze
3.Het personeelsmanagement
4.Het bindmiddel van de organisatie
5.De strategische accenten
6.De succescriteria
Het is de bedoeling dat respondenten telkens 100 punten verdelen over uitspraken die met de cultuurtypen overeenkomen. Dit wordt gedaan voor zowel de huidige als gewenste situatie (toekomst).
Door de individuele OCAI-scores te middelen ontstaat er een cultuurprofiel. Hieruit vallen zaken te ontleden zoals:
1. De mate waarin een cultuur dominant is
2. De discrepantie tussen de huidige en gewenste cultuur
3. De congruentie op de genoemde inhoudsdimensies tussen diverse afdelingen en personen.
4. Inzicht als het gaat om het cultuurprofiel en het gemiddelde binnen de branche (vergelijking)
5. Er kunnen (algemene) trends worden vastgesteld. Denk hierbij aan de fase van de organisatie en cultuurtypen die hiermee samenhangen.
Vragenlijst en resultaten inzien? Neem contact met ons op via info[at]managementplatform.nl
LITERATUUR
Cameron, K. & Quinn, R.(2011). Onderzoeken en veranderen van organisatiecultuur. Addison-Wesley Publishing Company
Reageer op dit bericht