Oude en nieuwe psychologie van leiderschap volgens Haslam, Reicher & Platow

De oude psychologie van leiderschap staat volgens Haslam et al. (2011) in het teken van specifieke karaktereigenschappen waarover leiders beschikken, echter is volgens hen deze benadering achterhaald om verschillende redenen. Volgens deze oude psychologie van leiderschap kunnen er een aantal karaktereigenschappen worden benoemd die speciaal passen bij leiders. Een eigenschap waar veel onderzoek naar gedaan is, is charisma. Charisma geeft aan dat een leider iets ‘speciaals’ heeft waar andere mensen, de massa, niet over beschikt. Een ander idee over charisma is dat juist de massa deze speciale gave toebedeeld aan de leider. Echter wil de beschikking over deze charismatische uitstraling niet per definitie zeggen dat iemand een goed leider is (Haslam et al 2011).

Haslam et al.(2011) benoemen nog een aantal onderzoeken waaruit specifieke karaktereigenschappen van leiders naar voren kwamen. Een aantal voorbeelden hiervan zijn intelligentie, bekwaamheid, verantwoordelijkheid, participatie, status, maar ook extraversie en aanpassingsvermogen. Echter kunnen hier ook kanttekeningen worden geplaatst. Zo benoemen Haslam et al. (2011) dat karaktereigenschappen kunnen wisselen binnen de context. Zo is bijvoorbeeld intelligentie niet te veralgemeniseren als een kerneigenschap van een goede leider. Een andere kanttekening is dat goed leiderschap afhankelijk is van de sociale situatie waarin een leider zich bevindt.

Haslam et al. (2011) pleiten dan ook voor een nieuwe psychologie van leiderschap waarbij leiderschap niet individualistisch benaderd dient te worden waarbij de leider centraal staat, maar juist gekeken moet worden naar de volgers van deze leider en hun bereidheid en motivatie om deze leider te volgen. De effectiviteit van leiderschap hangt volgens hen kort gezegd samen met een viertal factoren. Zo dient een leider als ‘1 van ons’ te worden gezien. Daarnaast moeten leiders worden gezien als dat ze het ‘voor ons doen’. Verder dienen leiders een identiteit te geven aan de groep die ze vertegenwoordigen. En als laatste dienen leiders de groep belangrijk te maken.

LITERATUUR
Haslam, S.A., Reicher, S.D. & Platow, M.J. (2011). The new psychology of leadership; identity, influence and power. New York: Psychology Press.