James Rest (1984) stelt dat Kohlberg een sterke theorie heeft geformuleerd aangaande de ontwikkeling van morele oordeelsstructuren, echter dat deze theorie slechts een deel dekt van hetgeen onder moraliteit kan worden verstaan. Via zijn model vier componenten van moraliteit plaatst hij de theorie van Kohlberg in een omvattender geheel.
Rest onderscheidt in zijn model vier componenten van moraliteit.
Bij deze componenten gaat het om vier relatief zelfstandige psychologische processen bij individuen.
Deze worden onderstaand beknopt uiteengezet.
1. Analyseren
Morele gevoeligheid inzake het moreel interpreteren van een situatie in termen van hoe iemands handelingen het welzijn en de belangen van andere beïnvloeden.
Het gaat hier om het opbrengen van empathie voor de positie van anderen. In dit psychologisch proces wordt vastgesteld of het gaat om een moreel probleem.
2. Oordelen
Bij dit psychologisch proces gaat het erom te formuleren wat in casu een morele handelswijze zou kunnen zijn en om vast te stellen wat in dit geval vervolgens een moreel ideaal zou zijn. Hierin spelen de door Kohlberg onderscheidde morele oordeelstructuren een kritische rol.
3. Kiezen
Het wegen van allerlei informatie van morele en non-morele aard inzake verschillende uitkomsten van mogelijke handelingen alsook het maken van een keuze voor een handelingsalternatief, waarbij de vraag of wel of niet volgens het morele ideaal gewerkt zal worden, aan de orde is; niet de vraag: wat hoor ik te doen is hier van belang, maar de vraag: wat zal ik doen: de gemaakte keuze is de uiteindelijke motivatie voor het handelen.
4. Handelen
Het uitvoeren van de voorgenomen handeling, ofwel het omzetten van goede voornemens in concreet handelen. Hier spelen eigenschappen als durf en doorzettingsvermogen, persoonlijke moed, ik-sterkte alsook de vaardigheid in het omgaan met druk van buiten een centrale rol.
Impliciet wijst Rest hiermee op het belang van morele en instrumentele deugden.
LITERATUUR
Rest, J. R., The Major Components of Morality. In: Kurtines en Gewitz, 1984, 24-38 (Rest 1984b)
Reageer op dit bericht